नवी दिल्ली : साहित्य अकादमी किंवा इतर सांस्कृतिक अकादमी या बिगरराजकीय संस्था असून, या संस्थांनी दिलेले पुरस्कार राजकीय कारणावरून परत केले जाऊ नयेत. त्यासाठी पुरस्कार देण्यापूर्वीच संबंधित पुरस्कार्थीकडून त्याबद्दलचे हमीपत्र घेण्याची सूचना संसदीय समितीने सरकारला केली आहे. वाहतूक, पर्यटन आणि संस्कृती विषयावरील संसदेच्या स्थायी समितीने आपल्या अहवालात ही सूचना केली आहे.संसदेमध्ये सोमवारी समितीचा हा अहवाल सादर करण्यात आला. एखाद्या पुरस्कार्थीने पुरस्कार परत केल्यास पुन्हा त्याचा अशा पुरस्कारांसाठी विचार केला जाऊ नये, असेही या समितीने म्हटले आहे.
‘पुरस्कार वापसी’चा धसका?
सरकारचा एखादा निर्णय वा भूमिका पटली नाही तर त्या भूमिकेस विरोध करण्यासाठी अनेकदा सरकारशी संबंधित संस्थांनी दिलेले पुरस्कार परत दिले जातात. विद्यमान सरकारच्या कार्यकाळातही साहित्य, क्रीडा अशा विविध क्षेत्रातील पुरस्कारप्राप्त दिग्गजांनी सरकारविरोधात पुरस्कार वापसीचं हत्यार उगारलं आहे. मात्र हे सगळं देशासाठी मानहानीकारक असल्याचं सांगत आता एखाद्या व्यक्तीला पुरस्कार देतानाच तो परत केला जाणार नाही, याबाबतचे हमीपत्र लिहून घेण्याची शिफारस संसदीय समितीकडून करण्यात आली आहे.
दरम्यान, एकीकडे संसदीय समितीकडून हमीपत्राबाबतची शिफारस केली जात असताना समितीमधील एका सदस्यानेच ‘पुरस्कार वापसी’ रोखण्यासाठी हमीपत्र घेण्याच्या विरोधात मत व्यक्त केले आहे. पुरस्कार परत करणे हा विरोधी दर्शवण्याचा एक प्रकार असल्याचे संबंधित सदस्याने म्हटले आहे.