छत्रपती संभाजीनगर : नोव्हेंबर २०२३ अखेरीस झालेल्या अवकाळी पावसामुळे मराठवाड्यातील ४ लाख ९४ हजार ९१८.३० हेक्टरवरील पिकांचे नुकसान झाले. शासनाने दोनऐवजी तीन हेक्टरपर्यंत मदत देण्याचे जाहीर केले, परंतु दोन महिने उलटून गेले तरी अद्यापही नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांना मदतनिधी मिळाला नाही. नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांची संख्या ९ लाख ६७ हजार ५६१ एवढी असून शासनाने घोषित केलेल्या धोरणानुसार मदत देण्यासाठी ७०९ कोटी ९२ लाख ४१ हजार रुपयांचा निधी लागणार आहे.
खरीप हंगाम २०२२ मध्ये अतिवृष्टी, सततचा पाऊसचा फटका पिकांना बसला. शासनाने नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांना वाढीव दराने मदत निधी देण्याची घोषणा करत निधी वितरित केला. गेल्या खरीप हंगामात मात्र पावसाने ओढ दिली. जून महिना कोरडा गेला. त्यानंतर पावसाने हजेरी लावली, परंतु सर्वदूर जोर नव्हता. पावसाचा मोठा खंड पडल्याने पिकांना फटका बसला. जून-जुलै २०२३ महिन्यात झालेल्या नुकसानीपोटी शासनाने मदतनिधी दिला.
खरीप हंगाम पावसाच्या प्रतिक्षेत गेल्यानंतर रब्बी हंगामात मात्र अवकाळी पावसाने शेतपिकांना तडाखा दिला. २६ नोव्हेंबर ते १ डिसेंबर दरम्यान विभागात अवकाळी पावसाने हजेरी लावली. यात अनेक ठिकाणी अतिवृष्टी झाली. याचा फटका खरीप कापसासह रब्बी पिकांना तसेच फळबागांना बसला.
या अवकाळी पावसामुळे मराठवाड्यातील ४ लाख ७६ हजार ७७८.९८ हेक्टर जिरायत क्षेत्रावरील पिकांचे नुकसान झाले. यासह ४ हजार २१८.७५ हेक्टरवरील बागायत क्षेत्राला तसेच १३ हजार ९२०.५७ हेक्टवरील फळपिकांना फटका बसला. असे एकूण विभागातील ९ लाख ६७ हजार ५३१ शेतकऱ्यांच्या ४ लाख ९४ हजार ९१८.३० हेक्टर क्षेत्रावरील पिकांचे नुकसान झाले. याच दरम्यान, शासनाने तीन हेक्टरपर्यंत नुकसान देण्याचे जाहीर केले, परंतु अद्यापपर्यंत निधी वितरित न झाल्याने शेतकऱ्यांना मदतनिधीसाठी प्रतीक्षा करावी लागत आहे. तातडीने निधी देण्यात यावा, अशी मागणी होत आहे. नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांना मदत देण्यासाठी ७०९ कोटी ९२ लाख ४१ हजार रुपयांचा निधी लागणार आहे.
अवकाळीमुळे पिकांचे झालेले नुकसान – अपेक्षित निधी :
( निधी लाखांत व बाधित क्षेत्र हेक्टरमध्ये)
जिल्हा – बाधित शेतकरी – एकत्रित बाधितक्षेत्र – अपेक्षित निधी
छत्रपती संभाजीनगर – २६४१९४ – १४८३६८.४१ – २०६००.५८
जालना – २०७२१६ – १२३०९१.८७ – १९१७६.९३
परभणी – २३१७८७ – ९५०५३.६७ – १३०८०.५९
हिंगोली – २५७६२५ – १२३१६४.४० – १६७८६.६५
नांदेड – ३९२२ – ३७५८.५० – ८८०.२६
लातूर – ८८८ – २६२.८९ – ३५.९१
बीड – १७ – ९.९० – २.१९
धाराशिव – १९१२ – १२०८. ६६ – ४२९.३०
एकूण – ९६७५६१ – ४९४९१८.३० – ७०९९२.४१